Kiedy mówimy o przywiązaniu, na myśl przychodzą nam skojarzenia dot. więzi dziecka z rodzicem, ale przede wszystkim z matką. Matka jako opiekun pierwszoplanowy przypisany jest w naszej kulturze, lecz ta więź może również powstać między ojcem a dzieckiem lub innym opiekunem prawnym. Taka pierwotna więź z perspektywy biologicznej nabywana jest przez człowieka podczas jego narodzin. To takie pierwsze poczucie bezpieczeństwa, które zaspokaja jedną z potrzeb człowieka. Bezpieczeństwo umieszczone jest u samych podstaw tuż nad potrzebami fizjologicznymi wg. Abrahama Maslowa – twórcy piramidy potrzeb.
Przywiązanie jest tym, co wyposaża nas na całe życie i to w jaki sposób jesteśmy w nie wyposażeni jako dzieci, będzie zależeć jak jako osoby dorosłe będziemy budować związki, relacje z innymi ludźmi, a także jak będziemy postrzegać siebie i otaczający nas świat. Mówiąc o przywiązaniu, myślimy o rodzinnym cieple, poczuciu bliskości, ale przede wszystkim bezpieczeństwie. Potrzeba przywiązania – bezpiecznej więzi jest tak samo silna jak nasze potrzeby fizjologiczne. Jest impulsem, który napędza nas do budowania więzi. Niezaspokojone potrzeby fizjologiczne mogą odbić się na naszym zdrowiu organicznym, natomiast niezaspokojona potrzeba przywiązania, poczucia bezpieczeństwa, przynależności ma znaczący wpływ na nasze zdrowie i funkcjonowanie psychiczne.
Przywiązanie jest zawsze dwukierunkowe, jest niemym dialogiem, w którym człowiek poszukuje u drugiego człowieka bliskości, oparcia, poczucia „bycia ważnym”, a w szczególności w sytuacjach dla niego trudnych, kiedy to doświadcza niepokoju i napięć.
Twórca teorii przywiązania John Bowlby wyodrębnił trzy style przywiązania. Jako pierwszy styl bezpieczny, który oparty jest przede wszystkim na poczuciu bezpieczeństwa. Wyposażone w ten styl dzieci i dorośli potrafią zaufać, nie tylko matce, ale ludziom, z którymi budują relację. Tacy dorośli w związkach czują się bezpieczni i są wrażliwi na potrzeby partnera. Bezpieczny styl przywiązania związany jest z silnym poczuciem własnej wartości i tym, że każdy ma prawo kochać i być kochanym. Dzieci posiadające ten styl są otwarte na nowości i na otaczający je świat, bez problemu nawiązują relacje interpersonalne, są ciekawe nowych doświadczeń i przeżyć, poddają się w sposób prawidłowy procesom wychowawczym. Dorosły człowiek z tym pożądanym, bezpiecznym stylem potrafi budować stałe relacje nacechowane miłością i rodzinnym ciepłem, a także w sposób konstruktywny wyrażać swoje emocje.
Kolejnym stylem przywiązania jest styl unikający. Kształtuje się on u dziecka, które żyje w poczuciu ciągłej niepewności, strachu. Malec z takim stylem przywiązania odczuwa ciągłe odrzucenie od matki przeplatające się z poczuciem bezsilności podczas każdej próby nawiązania z nią bliskości fizycznej. Dziecko posiadające styl przywiązania unikający przestaje wyrażać własne emocje, odczuwa skrępowanie w dzieleniu się towarzyszącymi mu uczuciami. W życiu dorosłym jest zdezorientowane emocjonalnie podczas doznawanej bliskości ze strony drugiego człowieka. W kontaktach z innymi osobami wykazuje brak zaufania, a w związkach partnerskich rezygnuje z kontynuacji znajomości przez wewnętrzny strach przed odrzuceniem ze strony partnera.
Trzecim i ostatnim stylem przywiązania jest styl lękowo-ambiwalentny, doświadczany przez dzieci, których relacje z rodzicem są niespójne, chaotyczne, wprowadzające małego człowieka w stan ciągłego zakłopotania. Malec jednego dnia czuje się kochany, natomiast kolejnego zupełnie niepotrzebny, dyskredytowany przez rodzica. Taki styl wspomaga u dziecka poczucie dezorientacji, a także doprowadza do odczuwania przez nie skrajnych emocji. Swoją postawą może ono prezentować zachowania trudne, może być oporujące wobec rodzica w momencie, gdy ten będzie chciał okazać mu swoją bliskość. W dorosłym życiu osoba wyposażona w ten styl, nauczona owej nieharmonijnej relacji, prezentuje swoją osobą brak pewności siebie, niską samoocenę, w związku odczuwa silną potrzebę zapewnień partnera o jego bezgranicznej, stałej miłości do niej. Zdarza się, że osoby o tych cechach w relacjach partnerskich są chorobliwie zazdrosne i czują się stale niedoceniane. Ten styl czyni zamieszanie w życiu dorosłego człowieka, a co dopiero dziecka.
Pamiętajmy, że my jako rodzice dajemy dzieciom takie zasoby, które w dorosłym życiu będą przez nie odzwierciedlone. Pełen dobrostan odczuwany przez człowieka to prawidłowe funkcjonowanie fizyczne, psychiczne i społeczne, które daje nam od najwcześniejszych lat dzieciństwa poczucie akceptacji, bezpieczeństwa, miłości, a także stabilności emocjonalnej. Dlatego też bądź wrażliwy na potrzeby swojego dziecka, staraj się prawidłowo modelować jego postawy, a także brać aktywny udział w sprawowaniu nad nim funkcji opiekuńczo-wychowawczej, ale przede wszystkim okazuj bliskość swojemu dziecku, słuchaj go, mów o swoich emocjach, uczuciach, po prostu je kochaj. Jeśli jednak jako dorosły człowiek rozpoznałeś u siebie styl unikający lub lękowo-ambiwalentny, rozważ podjęcie terapii celem poprawy własnego funkcjonowania i samopoczucia psychicznego, przepracuj deficyty doświadczane w dzieciństwie oraz uzupełnij braki emocjonalne. To może wpłynąć na twoje przywiązanie w obecnym związku lub w relacji, którą dopiero chcesz tworzyć z partnerem.
